Sosyal Fobi (Sosyal Anksiyete) Nedir?

Sosyal fobi, bir diğer adı ile sosyal anksiyete tarihte farklı yönleriyle tanımlanmış olsa da, 1980 senesinde özgün bir psikiyatrik tanı olarak sınıflandırılmıştır.
Sosyal fobisi olan bireyler bir topluluk içinde yemek yemek, tanımadığı kişilerle sohbet etmek, kendinden üst pozisyonda kişilerle sohbet etmek ya da topluluk önünde sunum yapmak gibi sosyal ve performans gerektiren durumlarda şiddetli ve devamlı bir kaygı yaşarlar. Bu kaygı çoğunlukla kızarma, titreme, terleme gibi belirtilere sebebiyet verir. Bu belirtiler olumsuz değerlendirilme, komik görünme ya da küçük düşme endişeleri ile ilişkili olarak kendini gösterir. Aslında herkes bazı belli durumlarda söz konusu duyguları yaşar ancak sosyal fobide bu durum çok daha yoğun ve devamlı olarak gerçekleşir.

Sosyal Fobi (Sosyal Anksiyete)  Belirtileri

Sosyal fobi yaşamakta olan bireylerin sosyal durum öncesi, sosyal durum sırasında ve sonrasında zihninden kaygı ve anksiyeteye sebep olan düşünceler geçer. Sosyal anksiyetesi olan bireyler sıklıkla  “Ya yanlış bir şey söylersem, rezil olurum.”, “Benim sıkıcı biri olduğumu düşünüyor” ya da “Ya bir şey içerken üzerime dökersem.” gibi düşünceler olduğunu görüyoruz. Sosyal fobinin belirtilerinden birisi de kişinin rahat hissedemeyeceği, aşırı kaygılanacağı korkusuyla sosyal ortamlara girmekten kaçınma davranışlarıdır. Sıklıkla kaçınılan durumlara baktığımızda; öğretmen veya müdür gibi otorite figürleriyle konuşma, iş görüşmesi yapma, tanımadığı insanlarla konuşma, kendini izleyen kişilerin olduğu ortamlarda performans sergileme ve restoranda yemek yeme olduğunu görüyoruz.

SOSYAL ANKSİYETE KİMLERDE GÖRÜLÜR?

Sosyal fobinin görülme sıklığı normal popülasyonda ’ya kadar çıkabilmektedir. Yaygın görülebilen bir durumdur ve kişinin zayıf veya güçsüz olduğu manasına gelmez. Genellikle ergenlik döneminde başlasa da çocukluk yıllarında belirtiler gözlenebilmektedir. Sosyal fobiye neden olan etkenler arasında mizaç, aile davranışları ve yetiştirilme biçimi (aşırı koruyucu vb), ailede benzer durumun varlığı, travmatik yaşantılar (reddedilme, dalga geçilme, dışlanma vb), farklı psikolojik şikayetlerin varlığı gibi etkenler rol oynamaktadır.

SOSYAL FOBİYE NE SEBEP OLUR ?

Kişinin düşünce sistemi ile ilişkili aşağıda belirtilen faktörler sosyal fobiye neden olan belli başlı etmenlerdir.

• Sosyal fobisi olan kişiler içinde bulundukları durumla ilgili özelliklere odaklanmak yerine bütün dikkatlerini kendilerine odaklarlar (nasıl göründükleri, söylediklerinin ne derece ilgi çekici olduğu vb).
• Negatif bir biçimde dış görünüşleri ile ilgili noktalara odaklanırlar.
• Zihinsel durumlarının dışarıdan net bir biçimde dış görünüşlerine yansıdığı ve anlaşıldığını düşünürler.
• Çevredekilerin negatif reaksiyonlarına odaklanıp, pozitif ve nötr olanları yok sayarlar.
• Çevredeki negatif tepkileri olduğundan daha yoğun/şiddetli algılarlar.
• Negatif değerlendirmelerden kaçınmak için bir dizi güvenli hissettiren davranışlar geliştirirler (Örn: göz teması kurmamak, aynı ortama girmemek vb)

SOSYAL FOBİ TEDAVİSİNDE PSİKOTERAPİ NE İŞE YARAR?

Terapi sürecinin temel amaçları kişinin söz konusu durumlarda yaşadığı kaygı düzeyini azaltmak, kaçınmaları önlemek ve kendisini ifadeyle ilgili beceriler kazandırmaktır. Gerek klasik bilişsel davranışçı uygulamalar gerekse de ACT terapi uygulamaları sosyal anksiyete tedavisinde etkili sonuçlar vermektedir.

Sosyal Fobi ve Sosyal Fobi ile Başa Çıkma ile ilgili merak ettiğiniz konuları veya bu konuda yardım almak için bize ulaşabilirsiniz. Online Terapi veya Muğla Psikolog olarak bizimle iletişime geçebilirsiniz. İsterseniz buraya tıklayarak iletişim seçeneklerimizi görebilirsiniz.  İsterseniz 0(542) 602 3448 numaralı hattımızdan ister Whatsapp ister arayarak ulaşabilirsiniz.

Sağlıklı Günler Dilerim.

Psk. Dan. Enes Karaosmanoğlu