Sosyal Medya Bağımlılığı (FOMO)
İnternet Bağımlılığı Sonrası Gelişen Sosyal Medya Hastalığı FOMO (Fear Of Missing Out)
FOMO (Fear Of Missing Out) günümüzün yeni hastalıklarından birisidir. Kısaca, gelişmeleri izleyememe kaygısı, gelişmeleri kaçırma korkusu olarak adlandırılabilir. Birey rastgele bir gelişmeyi izlememenin kendisi için bir eksiklik olduğunu düşünür. Sosyal medyada arkadaşlarının vaziyetlerinden haberdar olma isteğine karşı koyamama ve durumlarını izleme isteğinde olma halidir.
Artık internet elimizin altında çok kolay erişilebilir olduğundan dolayı her şeyi izlemek için kişiler kendilerini oradan oraya atıyor. Telefonu elinden düşürmüyor. Yolda yürürken, otobüste giderken, arkadaşlarla birlikteyken daima telefonunu kontrol etme ihtiyacı duyuyor. Zira kendisinin olmadığı ortamlarda daha çok eğlenen insanlar olabilir ve onları görmesi gerekli olduğu fikri aklından çıkmıyor.
Gelişen sosyal medya insanların hayatında bir sanal ortamın ortaya çıkmasına kapı araladı. Bu sanal ortamlar ise insanları düzmece bir sosyalliğin içine soktu. İnsanlar gerçek hayatta bulamadıkları arkadaşları, sosyal etrafları bu mecralarda buldular. Bu yüzden dolayıdır ki, sosyal medya psikolojik meselelere sebep olan çeşitli hastalıklara da sebep oldu. Kullanıcıların bir bölümü, gündemi kaçırma korkusu hasebiyle daima sosyal medyada kalıyor, online değilken dahi bir şey kaçırırsam kaygısı yaşıyor. Aslında FOMO sadece sosyal medya değil, TV, bilgisayar ve cep telefonu üzerinden yapılan bir hayli şey de kapsıyor.
Amerika’da bulunan, Amerikan Psikiyatri Birliği‘nin FOMO konusunda yaptığı araştırma çarpıcı neticeleri ortaya koydu. Sosyal medya kullanan 11-55 yaş grubu arasındaki 1.200 kişi üzerinde gerçekleştirilen araştırma neticelerine göre, kullanıcıların bir şeyleri kaçırdığını düşünerek daima sosyal medya kullanma ihtiyacı hissettiği ortaya çıkmıştır.
Uzmanlar çağın hastalığı olarak gördükleri FOMO’nun gün geçtikçe arttığına dikkat çekerek, insanların bilinçlendirilmesi ve birtakım tedbirlerin alınması gerektiği ile ilgili hemfikirler.
Fomo tek başına görülen bir hastalık değildir yanında "Nomofobi" de görülmektedir. Nomofobi ise cep telefonu ile irtibatı kaybetme korkusudur. Telefonun şarjının bitmesinin korkusu, internetin kesilmesi tedirginliği veya telefonsuz kaldığımızda sudan çıkmış balığa dönmemiz ve telefonumuza yine kavuştuğumuzda hissettiğimiz o mutluluk, deşarj olma duygularının sebebi de aslında FOMO.
Fomo’nun nedenleri arasında gelişen sosyal medya hesaplarının hayatımızın bir parçası haline gelmesi ve bunlara erişimimizin çok kolay olması gösterilebilir. Fomo’nun belirtileri; sürekli sosyal medyaya girme isteği, sürekli paylaşım yapma isteği, sürekli bir kişiyi, sayfayı veya grubu izleme isteği ve günde 2 saatten fazla sosyal medyada zaman geçirmedir. Kişi şayet bu belirtileri gösteriyorsa fomo semptomlarını gösteriyor demektir.
Fomo yüzünden sergilenen tavırlar, bağımlılıktan dolayı gösterilen kriterlerle yüksek oranda uyuşuyor. Madde bağımlılığında görülen tolerans geliştirme (doz arttırma), yoksunluk gösterme, düşündüğünden daha fazla maruz kalma, sosyal, kültürel ve şahsi etkinliklerin azalması, fiziksel, psikolojik ve sosyal meselelerle karşılaşma gibi göstergeler, FOMO’ya bağlı davranışlarda da karşımıza çıkıyor. Dolayısıyla sosyal medya bağımlısı fertler haline gün geçtikçe dönüşüyoruz.
FOMO’ya bağlı olarak uyku ve yeme bozuklukları, odaklanma zorluğu, organizasyonel dağınıklık (tasarı-program yapamama), anksiyete, mutsuzluk, umutsuzluk, sosyal geri çekilme, özgüven kaybı, ilişkilerde sorun ve depresyon gibi pek çok negatif tesirden söz etmek olası. Kişi, şuur kontrolünü -diğer bağımlılıklarda olduğu gibi- yitirdiği için doğru karar verme ve doğru olanı yapma gibi muhakemeye ve isteme dayalı yetkinliklerini kaybediyor.
Fomo hastalığına yani Sosyal Medya Bağımlılığına yakalandıysanız veyahut olabileceğinizi düşünüyorsanız birtakım metotları uygulayarak bu hastalıktan kurtulabilirsiniz. Bunun için, teknolojik aletlerin kullanımının azaltılması, internette kalma müddetinin azaltılmasına yönelik metotlar meselesi ortadan kaldırmaya yararlı olacaktır. Kademeli olarak TV izlemenin, bilgisayar kullanımının, internette kalma müddetinin azaltılması önerilmektedir. Burada kademeli olarak yapmak çok ehemmiyetli bir nokta zira kişi ansızın bırakmaya çalışırsa sonrasında kişi sosyal medya hesaplarını daha sık kontrol edebilir. Bu durumda da fomo hastalığını yok etmek yerine pekiştirebilir. Bu ihtiyaçların baskılanması için çeşitli sportif faaliyetler, kitap okuma, balık tutma, tabiatta yürüyüş yapma, arkadaşlarla bir araya gelme, aile fertleriyle sohbet etmek gibi yollar oldukça faydalı olacaktır. Sosyal medyada dolaşırken kişiler kendilerine sanal bir “andayım” algısı yaratırlar. Gerçek manada anda olmak ve an’ı denemek için farkındalık egzersizleri yapın.
Bütün bunların yanında, eğer FOMO ile baş edemeyeceğinizi düşünüyorsanız, kaygınızın arttığını veya depresyon belirtileri gösterdiğinizi düşünüyorsanız bir uzmandan destek almalısınız. Sanal ortamdan çıkıp bir uzmanla yüz yüze konuşmak size iyi gelecektir.
Sosyal Medya Bağımlılığı (FOMO) ve Tedavisi ile ilgili merak ettiğiniz konuları veya bu konuda yardım almak için bize ulaşabilirsiniz. Online Terapi veya Muğla Psikolog olarak bizimle iletişime geçebilirsiniz. İsterseniz buraya tıklayarak iletişim seçeneklerimizi görebilirsiniz. İsterseniz 0(542) 602 3448 numaralı hattımızdan ister Whatsapp ister arayarak ulaşabilirsiniz.
Sağlıklı Günler Dilerim.
Psk.Dan. Enes Karaosmanoğlu