Duygusal Yeme Davranışı Nedir?

Sağlıklı olmanın ön şartı bireyin fiziksel, psikolojik ve sosyal yönden kendisini iyi hissetmesi olarak tanımlanabilir. En asli fizyolojik ihtiyaçlarımızdan birisi kuşkusuz beslenmedir. 

Peki biz yalnızca fiziksel gereksinimimiz bulunduğu vakit mi yemek yeriz? Elbette hayır. Sıkıntı, stres, üzüntü, heyecan, mutluluk, endişe ve hiddet gibi duygusal durumların yeme davranışı üstünde tesiri bulunduğunu gösteren çok fazla bilimsel araştırma bulunmaktadır.

Yeme davranışının biyolojik formu bulunduğu kadar psikolojik formu da bulunmaktadır ve bu yadsınamaz. Stresli, mutsuz ya da hiddetli anlarınızı anımsayın. Mesela iş yerinde patronunuzla tartıştınız, kalabalık bir topluluğun önünde konuşma yapmanız gerekiyor ve çok endişelisiniz ya da bir kutlamada, partide çok sevinçli ve heyecanlısınız. Biraz dikkatli iseniz, bu tür duygusal değişimlerinizde nasıl da basitçe ve denetimsizce yemek yediğinizi fark edeceksiniz. Buradaki yemek yeme davranışınızın sebebi biyolojik ihtiyacınızdan değil psikolojik ihtiyacınızdan kaynaklanmaktadır.

Duygusal Yeme Davranışı Nedir?

Duygusal yeme bireyin, duygu değişimine bağlı olarak normalden daha çok yemek yemesine neden olan psikolojik yeme türüne verilen bir isimdir. Yani bireyin, olumlu ya da olumsuz duygusuna karşı, yemek yemeye yönelmesi halidir.  Duygusal yeme sorunu olan bireyler, duygusunu ya da ruh halini denetim altında tutmak amacıyla besini kullanırlar. Esasında bu bireyler açlık ve aç olmama hislerine yanıt olarak değil duygu durumlarına yanıt olarak yerler ve yemeği baş etme mekanizması olarak kullanırlar.

Duygusal yeme günümüzün en büyük problemlerinden biri olan obeziteye de zemin hazırlamaktadır. Yapılan tetkikler, duygusal yeme sorunu olan bireylerin daha çok kek, pasta, bisküvi gibi karbonhidrat çoğunluklu ve yüksek kalorili besinler tükettiğini göstermektedir. Bu şahıslar yemek yedikten sonra yoğun bir şekilde suçluluk, utanç, pişmanlık ve sinirlilik duygusu yaşamaktadırlar.

Duygusal Yeme Davranışının Nedenleri Nelerdir?

Olumsuz duygudan korunmak amacıyla: Birey kendine keyif veren yiyecekler tükettiğinde yaşadığı olumsuz duyguyu yatıştırmaya ve kendisinden uzaklaştırmaya çalışır. Esasında burada temel üstünde durulması gereken nokta bireyin olumsuz duygusuyla kalamıyor oluşudur. Birey yemek yiyerek olumsuz duygusunu nötralize etmeye çalışır.
 

Duygusal boşluğu doldurmak amacıyla: Hepimiz vakit vakit kendimizi boşlukta hissedebiliriz. Fakat birtakım şahıslara bu duygu acı sunar ve sık sık bu boşluğu doldurmaya yönelik hareket eder. Boşluğu doldurmak amacıyla meydana çıkan davranışlardan birisi de duygusal yemedir.

Pozitif hislerden kaynaklanan aşırı yeme: Yemek yemek şahsa haz ve keyif sunar. Ve yemekten sonra sahip olunan bu pozitif duygu, bir vakit sonra bireyi benzer duyguları hissedebilmek amacıyla yemek yeme davranışına sevk eder. Yani kişi, olumsuz bir duygu yaşamasa bile yalnızca iyi hissetmek amacıyla yemek yemeye başlar.

Duygusal Yeme Davranışı ile Nasıl Baş Edilebilir?

Farkına Varın: Sizi yemek yemeye iten tetikleyici faktörleri fark edin. Mesela hangi hallerde ve ne hissettiğinizde yemek yediğinizi belirleyin.

Kendinizi İzleyin: Gün içerisinde duygusal dalgalanmalarınızı ve buna bağlı olarak hangi besinleri tükettiğinizi not edin. Yemek yemeden önceki duygunuzu, yediğiniz gıdayı ve miktarı, yemekten sonraki duygunuzu yazın. Böylece elinizde daha somut bilgiler olacak ve duygusal yeme davranışınızı daha basit denetim altına alabileceksiniz.

Olumsuz Duyguyla Kalabilmeyi Deneyin: Öncelik ile olumsuz duygunuzla kalabilmeyi, bu duyguyla baş edebilmeyi ve bu hali yönetebilmeyi öğrenmeniz gerekiyor. Duygunuzu dinlemeyi, okumayı, anlamayı ve ifade etmeyi öğrenirseniz, kendinizi bastırmamış olur böylelikle sorunlu yeme davranışınız ortadan kalkmış olur.

Alternatif Davranışa Yönelin: Başa çıkamadığınız olaylarda ve duygularda, yemeğe değil buna seçenek olabilecek davranışlar geliştirmelisiniz.  Mutfağa değil spora yönelmek gibi.

Değişim: Sağlıklı beslenerek işleri daha basit duruma getirebilirsiniz. Mesela evinizde kalorisi yüksek, hazır besinler bulundurmayın.

Destek Alın: Çabalarınıza karşın yeme davranışınızı değiştiremiyorsanız kesinlikle destek alın. Duygusal yeme davranışınızın gerisinde baş edemediğiniz ilişki sorunu, depresyon, anksiyete, travma, gibi psikopatolojiler olabilir. Psikoterapi desteği ile bu patolojilerin ortadan kalkması yeme sorununuzu de ortadan kaldıracaktır.

Duygusal Yeme Davranışı ile ilgili merak ettiğiniz konuları veya Duygusal Yeme Davranışı konusunda yardım almak için bize ulaşabilirsiniz. Online Terapi veya Muğla Psikolog olarak bizimle iletişime geçebilirsiniz. İsterseniz buraya tıklayarak iletişim seçeneklerimizi görebilirsiniz.  İsterseniz 0(542) 602 3448 numaralı hattımızdan ister Whatsapp ister arayarak ulaşabilirsiniz.

Sağlıklı Günler Dilerim.

Psk.Dan. Enes Karaosmanoğlu